Volgens artikel 31d van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) moet de bestuurder minimaal één keer per jaar schriftelijk informatie verstrekken aan de ondernemingsraad (OR) over de beloningen binnen de organisatie. De OR heeft dus wettelijk recht op informatie over de salarissen van medewerkers, management, bestuur en toezichthouders. Let op: dit artikel is alleen van toepassing als er meer dan 100 personen werkzaam zijn in de onderneming.
Met de informatie over de beloningen binnen de organisatie heb je een waardevolle basis voor discussies met de bestuurder over het beloningsbeleid. Het biedt de mogelijkheid om het huidige beleid te evalueren en de toekomstvisie te bespreken. Houd er echter rekening mee dat het beloningsbeleid een van de moeilijkste onderwerpen is om te bespreken met de bestuurder. Zorg ervoor dat je als OR goed voorbereid bent voordat je deze gesprekken aangaat.
Waarom zou je inzicht in de beloning willen hebben?
De ondernemingsraad (OR) moet zich eerst afvragen waarom het belangrijk is om een discussie over het beloningsbeleid te voeren en wat deze discussie moet gaan opleveren. Hierbij kun je vooraf denken aan de volgende vragen:
Beloning en bedrijfsprestaties: is de beloningsontwikkeling voor bestuurders en toezichthouders in lijn met de omzet- en resultaatontwikkeling van de organisatie? Deze gegevens kan de OR afleiden uit de financiële jaarrekeningen.
Inkomensontwikkeling: verschilt de inkomensontwikkeling van de top aanzienlijk van die van de medewerkers? Een te groot verschil kan sociaal ongenoegen veroorzaken. En kunnen onevenwichtige inkomensverhoudingen en -ontwikkelingen worden bijgestuurd?
Bonusbeleid en prestatie-indicatoren: is het bonusbeleid gekoppeld aan prestatie-indicatoren die de concrete doelstellingen van de topmanagers en hun teams weerspiegelen, zoals omzet- of resultaatgroei, of medewerker- en klanttevredenheid? Zijn deze indicatoren bekend?
Motivatie of ondersteunen: hoe kunnen de bestuurder en de OR een beloningsbeleid formuleren dat de motivatie van alle medewerkers optimaal ondersteunt?
Financiële crisis: verkeert het bedrijf in een financiële crisis waarbij kostenbeheersing noodzakelijk is?
Door deze vragen te stellen en te beantwoorden, kan de OR een gefundeerde discussie voeren over het beloningsbeleid en bijdragen aan een evenwichtig en motiverend beloningssysteem binnen de organisatie.
Welke groepen?
De tweede vraag die speelt, is van welke groepen de OR beloningsinformatie wil en kan opvragen. Binnen het beloningsbeleid van een (middel)grote organisatie zijn er meestal vier groepen te onderscheiden. Deze groepen geven samen een compleet beeld van de beloningssituatie:
1. Toezichthouders: dit zijn bijvoorbeeld de Raden van Toezicht of de Raden van Commissarissen. Zij zijn de formele werkgevers en houden toezicht op de directie of bestuurder. Meestal ontvangen zij een geringe beloning, zoals vacatiegeld (vergadergeld), of ze doen dit zelfs onbetaald.
2. Directie/bestuurders: deze groep stuurt de organisatie aan en ontvangt bijna altijd de hoogste en meest uitgebreide en complexe beloning.
3. Hoger management: deze managers worden soms boven de CAO of buiten de schalen betaald en ontvangen vaak extra variabele beloningen zoals bonussen.
4. Lager management en niet-leidinggevende werknemers: zij ontvangen hun beloning op basis van de cao of een eigen loongebouw. In organisaties met een cao wordt het beloningsbeleid vooral bepaald door de sociale partners, waardoor de invloed van de OR beperkt is.
Beloningsinformatie over de vierde groep is meestal bekend, bijvoorbeeld uit de cao of het eigen personeelsreglement. Voor een volledig beeld en een zinvolle discussie over het beloningsbeleid is het echter ook noodzakelijk om informatie over de eerste drie groepen te hebben.
De bestuurder is verplicht de OR zo spoedig mogelijk op de hoogte te brengen van de belangrijke wijzigingen die in regelingen en afspraken worden aangebracht.
Met een goed geïnformeerde OR kan er een constructieve dialoog plaatsvinden over het beloningsbeleid, wat uiteindelijk kan leiden tot een eerlijker en motiverender systeem voor alle medewerkers binnen de organisatie.
